Valentinus is een heilige uit de derde of vierde eeuw, die in Rome en andere steden in Midden-Italië al in de vierde eeuw werd vereerd op 14 februari. Zijn identiteit is echter onzeker. Misschien was hij priester in Rome of (wat waarschijnlijker blijkt te zijn) bisschop in Terni. Volgens de legende zou hij, tegen het verbod in van keizer Claudius II (regeerde van 268-270), soldaten in de echt blijven verbinden. Claudius was er immers van overtuigd dat gehuwde soldaten niet zo graag naar het slagveld wilden als ongehuwde. Valentinus zou omwille van zijn ongehoorzaamheid onthoofd zijn geworden op 14 februari. Valentinus werd de patroon tegen de vallende ziekte, misschien wel omwille van zijn naam: het Latijnse werkwoord valere betekent immers 'gezond, sterk zijn'.
In het antieke Rome placht men op 15 februari een feestje te bouwen ter ere van Lupercus (de 'Lupercalia'), de beschermer van mens, dier en gewas. De avond ervoor werden de namen van jongedames op papiertjes geschreven en in een urne gestopt. De volgende ochtend mochten de jongemannen dan een lotje trekken en met het uitgeloot meisje zich met muziek, dans en liefde vermaken. In het gekerstende Rome werd de heidense feestdag gewijzigd qua naam en datum.
In de Angelsaksische landen is het een traditie dat verliefden op Valentijnsdag (anonieme) liefdesverklaringen sturen ('valentines', 'valentine greetings') aan hun uitverkorene (die ook 'valentine' wordt genoemd). De oudste ?Valentine?s card? die nog steeds bestaat dateert van rond 1400 en wordt bewaard in the British Museum. Sinds kort is de Valentijntjesdag door de commerce eveneens populair geworden buiten de Angelsaksische landen: men drukt nu zijn liefde, respect, dank uit door het geven van een bloemboeket of een kleine attentie aan de geliefde, of het uit gaan eten met haar/hem. Het gebruik wordt soms in verband gebracht met een lenteviering, namelijk de verkiezing van een 'meilief'. In de Germaanse landen vond die vaak in de meimaand plaats, in de Romaanse landen en in Engeland kende men een soortgelijk gebruik op 14 februari, dag waarop volgens het volksgeloof de vogels paren.
Bron: DE CLEENE, M., Cursus Volkskunde 2004-2005, Gent, 280p
|
